Stanisław Staszic urodził się w listopadzie 1755 roku w Pile. Piła podobnie jak i inne miasta znacznie ucierpiała w wyniku toczonych przez Rzeczpospolitą w czasach saskich wojen i przemarszów obcych wojsk. U progu drugiej połowy XVIII wieku liczyła zatem tylko kilkuset mieszkańców. Władzę miejską w tym czasie sprawowały rodziny z dawna tu osiadłe, a wśród nich cieszący się powszechnym szacunkiem ród Stasziców. Andrzej Staszic, dziad Stanisława, był zgodnymi głosami mieszczan przez lat ponad trzydzieści wybierany na stanowisko burmistrza. Godność tę całe dziesięciolecie przed pierwszym rozbiorem piastował również ojciec Stanisława Wawrzyniec. Wzrastał zatem Staszic w kręgu rodziny chlubiącej się długoletnią tradycją służby.